18.04.2009, Dünya Gazetesi

Bilkentliler, Dünyanın En Çok Bilinmeyenli Denklemini Çözdü

Bilkent Üniversitesi Bilişimsel Elektromanyetik Araştırma Merkezi (BİLCEM), en çok bilinmeyenli denklem çözümünde kendine ait dünya rekorunu bir yıldan az bir sürede iki katından fazlasına çıkararak, 200 milyondan fazla bilinmeyen içeren problemleri çözebilir duruma geldi. Dünyanın en büyük elektromanyetik problemlerini sahip olduğu güçlü süper bilgisayarlarla son iki yıldır çözebilen BİLCEM, dünyada başkalarının çözmek isteyip de çözemediği fiziksel ve gerçek yaşamda önem taşıyan problemlere çözüm getirerek, bu yeteneğini pek çok değişik uygulama alanında kullanabiliyor. Savunma sanayisinde radar simülasyonları, nanoteknolojide metamalzeme tasarımları, tıpta mikrodalgalarla görüntüleme sistemleri, uydu üstüne yerleştirilen antenlerin tasarımı gibi hem birbirlerinden çok farklı, hem de hepsi gerçek yaşamda önem taşıyan problemleri çözebilen BİLCEM, bu problemlerin, başka ülkelerdeki bilim adamlarının çözemediği kadar büyük versiyonlarını da çözebilme kapasitesine ulaştı. BİLCEM'in dünya rekorları ve başarılı çalışmaları dünyanın en büyük uluslararası meslek kuruluşu olan ve IEEE olarak anılan The Institute of Electrical and Electronics Engineering kuruluşunun dikkatini çekti. Mühendislik kuram ve uygulamalarının ilerlemesi için profesyonel çalışmalarda bulunan IEEE, BİLCEM Direktörü Prof. Dr. Levent Gürel'i "Fellow" (en üst düzey üyelik-üstat) unvanına layık gördü.

Artık Başkalarının Çözemediği Problemleri Çözebiliyoruz
Prof. Dr. Gürel'i dünya rekorları ve dünya çapındaki başarılı araştırma çalışmalarından ötürü "IEEE Fellovv" ödülüyle onurlandıran IEEE, her yıl tüm dünyadaki üyelerinin binde birinden daha azını "IEEE Fellow" seviyesine yükseltiyor. Bilkent Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği öğretim üyesi Prof. Dr. Gürel son iki yıldır dünyanın en büyük elektromanyetik problemlerini BİLCEM'de çözebildiklerini ve Ocak 2008'de kırdıkları 85 milyon içeren denklemlerin çözümüyle ilgili dünya rekorunu, Ekim 2008'de 205 milyona yükselttiklerini söyledi. "Burada önemli olan sadece sayılar değil, bu kadar büyük elektromanyetik problemleri çözebilme kabiliyetini kazanmamızla birlikte, artık dünyada başkalarının çözmek isteyip de çözemedikleri fiziksel ve gerçek yaşamda önem taşıyan problemleri çözebiliyor olmamız"diyen Gürel, savunma sanayisinde radar simülasyonlanndan, nanoteknolojide metamalzeme tasarımlarına, tıpta mikrodalgalarla görüntüleme sistemlerinden, uydu üstüne yerleştirilen antenlerin tasarımına kadar, hem birbirlerinden çok farklı, hem de hepsi gerçek yaşamda önem taşıyan problemleri çözebildiklerini, hatta bu problemlerin başka ülkelerdeki bilim adamlarının çözemediği kadar büyük versiyonlarına çözüm getirebildiklerini söyledi. 1912'den beri verilen "Fellow" unvanına daha önce bu üniversiteden Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri Prof. Dr. Abdullah Atalar, Prof. Dr. Özay Oral ve Prof. Dr. Levent Onural layık görülmüştü. Havacılık ve uzaydan bilgisayar ve telekomünikasyona, biyomedikal mühendisliğinden elektrik enerjisi ve elektronik sistemlere yayılan bir alanda faaliyet gösteren IEEE'nin, 150 ülkede 365 bini aşkın üyesi bulunuyor.

BİLCEM'e dünya rekorları getiren bu çalışmalardaki problemler, bu merkezde kurulu süper bilgisayarlarla çözülüyor. Doktora öğrencileri Özgür Ergül ve Tahir Malas'ın çalışmalarıyla kurulan 64 ve 128 çekirdek kapasiteli iki süper bilgisayar sisteminin dünyanın en güçlü ve hızlı bilgisayarları arasında dereceye giremediğini belirten Prof. Dr. Levent Gürel, bu durumun olumlu bir yönüne işaret ederken, "Dünyanın en büyük elektromanyetik problemlerini dünyanın en güçlü bilgisayarları olmadan çözebiliyor olmamız, ülkemizde ürettiğimiz bilimin kalitesini ve gücünü gösteriyor" diyor.Türkiye'deki ilk 3 süper bilgisayar arasında yer alan BİLCEM'in 128 çekirdekli süper bilgisayar sisteminin 544 GB bellek kapasitesi var ve her çekirdeği 3 GHz hıza sahip.

BİLCEM'in Projeleri
BİLCEM'in araştırma projeleri, Savunma Sanayii Müsteşarlığı (SSM), ASELSAN, TÜBİTAK ve Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) gibi önemli kurumlar tarafından destekleniyor. Uluslararası düzeyde de Intel, IBM, Nokia gibi büyük firmalarla işbirliği içinde çalışan BİLCEM, AB projeleri kapsamında Avrupa'daki üniversitelerle yaptığı işbirliğinin yanı sıra dünyanın önde gelen üniversiteleriyle de ortak çalışmalar yürütüyor.Geliştirdiği çözümleri ulusal savunma sanayi ve sivil elektronik endüstrisine yönelik araştırma projelerinde kullanan BİLCEM'in uzaktan algılama, radarlar, antenler, uydu teknolojisi, nanoteknoloji ve paralel süper bilgisayarlar gibi alanlarda yürüttüğü çalışmalar, hem savunma, hem de sivil amaçlara hizmet ediyor. SSM ve ASELSAN tarafından desteklenen projelerde, hava, deniz ve kara hedeflerinin uzaktan algılanması, radar izlerinin çıkarılması, bunların yüksek çözünürlüklü görüntülerinin elde edilmesi çalışmaları yürütülürken, TÜBİTAK ve TÜBA tarafından desteklenen projelerde, lazer ve optik görüntüleme sistemlerinin modellenmesi, nanoteknoloji ürünü metamalzemelerin tasarını ve analizi yapılıyor.