Hakkındaki Övgüler

Haydar Aliyev, Merhum Azerbaycan Cumhurbaşkanı

Haydar Aliyev'in Bilkent Üniversitesine armağan ettiği İhsan Doğramacı heykelinin açılışında Azeri Türkçesi ile yapmış olduğu konuşmadan alıntılar, Haziran 2002.

TÜRK DÜNYASININ GURURU

İhsan Doğramacı'nın Azeri Türkçesi dâhil çok sayıda dil bildiğini öğrendim. Azerbaycan'ın Bakü, Nahçıvan, Gence ve Karabağ gibi değişik bölgelerinde değişik lehçeler kullanılır. İhsan Doğramacı'nın bu lehçelerin hepsini bildiğini fark ettim. Onu çok sevdim ve Bakü'ye davet ettim. Azerbaycan halkı da onu çok sevdi ve çok kısa bir sürede İhsan Doğramacı'nın Türk dünyasının yetiştirdiği ender bir kişilik olduğunu anladık. İhsan Doğramacı'nın yegâne hedefi, halkının gelişmesi ve eğitimi için her türlü fedakârlığı yapmak olmuştur. İhsan Doğramacı, çalıştığı tüm uluslararası kurumlarda büyük takdir görmüş ve bunların birçoğunun başkanlığına seçilmiştir. Onun hem dış basında hem de uluslararası müzakerelerde her zaman çok özel bir yeri olmuştur. Türkler adına, onunla gurur duyuyoruz.

Doğramacı'nın kurmuş olduğu üniversitelerde eğitim alanlar, toprağa ekilen tohumlar gibidir. Onlar büyüdükçe bilgi ve kültürde namları gökyüzüne erişecektir.

~~~~~~~~~~

Kofi Annan, Birleşmiş Milletler Eski Genel Sekreteri

BİR DÜNYA VATANDAŞI

Sayın Profesör Doğramacı, tüm yaşamınızı ve aile servetinizin tamamını çocuk sağlığı ve yükseköğretim alanlarının yüce davasına adadınız.

1954 yılında Ankara'nın yoksul bir semtinde iki odalı bir poliklinikle işe başladınız. Bu poliklinikten Ankara Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsünün yanı sıra ülkenin önde gelen çocuk hastanesi doğdu. Bu hastane bugün adınızı taşıyor.

Bugünkü adıyla Hacettepe Üniversitesi İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesi, yeni bir tıp ve sağlık bilimleri fakültesinin çekirdeği oldu. Burada başlattığınız uygulamalar, 1966 yılında Londra Üniversitesi yöneticisi (vice chancellor) tarafından “İngiltere'nin başarmaya çalıştığı örnek eğitim sistemi” olarak tanımlandı.

Siz, bununla yetinmediniz ve iki üniversite kurarak yolunuza devam ettiniz: önce 1960'larda bir devlet üniversitesi ve ardından, 1980'lerde ülkenin yükseköğretim reformuna başkanlık ettiğiniz dönemde, Türkiye'nin ilk özel üniversitesi olan Bilkent.

Bürokratik engellerin hevesinizi kırmasına asla izin vermediniz. Maddi karşılıklara ya da yüksek mevki tekliflerine hiçbir zaman itibar etmediniz.

Bununla birlikte, Türkiye'yi herhangi bir diplomattan çok daha iyi bir biçimde temsil ettiniz. Atatürk'ün ‘Yurtta sulh, cihanda sulh’ ilkesine uygun olarak insancıllığınız yalnızca kendi ülkenizle sınırlı kalmadı.

1960 yılından itibaren UNICEF Yönetim Kurulunda Türkiye'yi temsil ettiniz. 1992'de müteveffa Jim Grant ile birlikte, bir çelik yelek giyerek Saraybosna'nın yıkılan hastanelerini ziyaret ettiniz ve Bosnalı çocuklar için yardım toplama kampanyası başlattınız.

Müzik sevginizi bile dünya barışının ve dostluğun hizmetine sundunuz. Bu ülkeye onun ilk uluslararası senfoni orkestrasını kazandırdınız. Anadolu Müzik Festivali'nin arkasında da sizin verdiğiniz ilham vardır.

Kısacası, Sayın Profesör Doğramacı, siz, Birleşmiş Milletler'in her ülkede bulunmasını arzu ettiği, gerçekten örnek bir dünya vatandaşısınız.

~~~~~~~~~~

Gavin C. Arneil, Emekli Profesör, Glasgow Üniversitesi, İskoçya

İHSAN DOĞRAMACI'YA DAİR ANILAR

Çok azimli bir insan olarak Doğramacı, genellikle tartışma götürmeyen kesin kararlar alır ve bunları vakit kaybetmeden etkin bir biçimde hayata geçirir. Yumurtayı kırmadan omlet yapmak mümkün olmadığı gibi, onun bazı kararları da bazı meslektaşlarının keyfini kaçırmıştır. Ancak, gülü seven dikenine katlanır. Hepimiz bunu bilerek, her şeye rağmen onu çok sevdik.

Doğramacı, bir meslektaşının başı sıkıştığında ise baştan ayağa şefkat kesilir. Eşim June ve ben İstanbul havaalanına her vardığımızda aktarmalar sırasında VIP muamelesi gördük ve lüks içinde uçtuk. Biz buna onun sihirli halısı derdik! Bir keresinde, İstanbul'daydım ve ertesi gün ülkeme dönecektim; o sırada, benden iki gün sonra Ankara'ya uçacak olan bir IPA Yönetim Kurulu üyesi hastalandı. İhsan, o sırada sanırım Kahire'deydi. Kalamayacak durumda olduğumdan, onun Ankara ofisini aradım ve İstanbul'da yönetim kurulu üyesi ile ilgilenebilecek birini ayarlamalarını rica ettim. Ertesi sabah kahvaltıya indiğimde İhsan, hastayı Ankara'ya götürmek üzere ‘sihirli halısı’ ile oradaydı.

Bağımsızlığına yeni kavuşmuş olan Türki Cumhuriyetlerde düzenlediği kongreler de, bizim için harika birer deneyim oldu. Uçuşlardan birinde, ‘business’ sınıfında yeterli sayıda yer olmadığından İhsan, yerini bir meslektaşına vermekte ısrar etmiş ve kendisi ekonomi sınıfında uçmuştu.

Ayser, onun sırtını yasladığı kayasıdır. Ayser Hanım'ın sakin ve gösterişten uzak hâli ve her zaman insanı hoş karşılayan sessizliği sizi yanıltmasın. Şair Robert Burns'ün bir dizesinde dediği gibi, “Onu sevmek için, yalnız tanımak yeter.” Bu dize hepimizin Ayser'e duyduğu büyük saygıyı özetler.

İhsan Doğramacı ile ilgili son sözü Şair Robert Burns'e bırakıyorum (evet, yine!). Doğramacı'nın pek çok unvanı vardır: doktor, profesör, başkan, yönetim kurulu başkanı, “Hocabey” ve diğerleri. Burns der ki, “Sikkenin kalıbından başka nedir ki unvan? İnsandır her şeye rağmen altın olan!”

İhsan, altın gibi bir insandır, hem de yirmi dört ayar altın…

~~~~~~~~~~

Giuseppe Benagiano, Uluslararası Jinekoloji ve Kadın Doğum Federasyonu Eski Genel Sekreteri

DEMİR İRADELİ BİR DEVRİMCİ

İhsan Doğramacı, modern Türkiye'nin kurucusu ve ülke tarihinin en büyük devrimcisi olan Mustafa Kemal Atatürk'ün demir iradesiyle donanmış bir “devrimci”dir. Atatürk, dünya çapında bir reform başlatarak, çökmekte olan Osmanlı İmparatorluğu'ndan çağdaş ve güçlü bir Cumhuriyet inşa etmek gibi çetin bir görevi üstlenmişti; Doğramacı, bu görevi devralarak Türklerin Atası tarafından başlatılan reformu, yükseköğretimde, özellikle de tıp eğitiminde sürdürmüş ve başarıya ulaştırmıştır.

~~~~~~~~~~

Arne Olav Brundtland, İhsan Doğramacı Uluslararası İlişkiler Alanında Barış Ödülü'nün İlk Sahibi

DOĞRU ZAMANDA DOĞRU FİKİRDE OLMAK

İhsan Doğramacı, hem bir fikir adamı hem de bir eylem adamıdır. Yalnızca Türkiye'nin değil tüm dünyanın böyle insanlara ihtiyacı vardır. Bugün dünyayı en çok uğraştıran konulardan biri uygarlıklar arası anlamlı iletişim kurma sorunudur. Dr. Doğramacı, bu konuda da ön saflarda yer almaktadır. Çok yönlü düşünme ve muhakeme yeteneği, sağduyu, kararlılık: Bunların hepsi, herkeste kolay kolay bulunmayan meziyetlerdir.

Dr. İhsan Doğramacı'nın konumunu ve imkânlarını gerçek değişimler yaratmak için kullanmış olmasından dolayı pek çok insan ona haklı olarak şükran duymaktadır.

~~~~~~~~~~

Mamdouh Gabr, Emekli Pediatri Profesörü, Kahire Üniversitesi, Mısır

İHSAN DOĞRAMACI'NIN EŞSİZ KİŞİLİĞİ HAKKINDA DÜŞÜNCELER

Profesör Doğramacı'nın herkesi kendine hayran bırakan büyüleyici bir kişiliği vardır. Her meseleyi çıkar gözetmeden, açık ve yapıcı bir yöntemle ele almaya dikkat eden Doğramacı, bilgeliği ve ikna yeteneği gibi özellikleriyle dünya çapında dostluklar kurabilmiştir.

Profesör Doğramacı, zamanını, bilgisini ve zenginliğini insanlığın yararına sunmaya gönülden istekli, büyük bir hayırseverdir. Kişisel servetini iki üniversite kurma yolunda sarf etmiştir: Hacettepe ve Bilkent. Onun olağanüstü yetenekleri ve azmi sayesinde, Bilkent Üniversitesi, dünya sıralamasında üst basamaklarda yer alan ve uluslararası düzeyde tanınan bir üniversite hâline gelmiştir. Bilkent'te çeşitli alanlardaki yetenekli öğrencilere yüzlerce burs sağlanmaktadır.

~~~~~~~~~~

Talât S. Halman, Bilkent Üniversitesi İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi Dekanı

PEDİATRİ CUMHURİYETİ

Profesör İhsan Doğramacı, bize dünyada kalıcı barışın ve mutluluğun yolunu açacak olan çocuklar için nitelikli yaşam konusundaki çağdaş aydınlanmamızın öncüsü ve yaşam boyu kahramanı sayılır. Kendisi, bu amaçla bir ‘Pediatri Cumhuriyeti’ kurmuştur. Onun muhteşem örneği takip edilir ve yararlı çalışmaları devam ettirilirse, yeryüzü en sonunda bir ‘Çocuk Cumhuriyeti’ hâline gelebilir.

~~~~~~~~~~

Donald J. Johnston, OECD Eski Genel Sekreteri

YAŞAMIN ÖTESİNDE

Gerçekten de olağanüstü bir Türk! Bu cümle, İhsan Doğramacı'nın yaşam öyküsünün özeti gibidir. O, rahatlıkla şöyle de tanımlanabilir: ‘Olağanüstü bir kişi’, ‘olağanüstü bir insanoğlu’, hatta belki ‘İhsan Doğramacı: eşi benzeri olmayan’.

~~~~~~~~~~

Halfdan Mahler, Dünya Sağlık Örgütü Emekli Genel Direktörü

İNSAN ENERJİSİ

Dünya Sağlık Örgütü, insan enerjisi işiyle uğraşır. İnsan enerjisine pek çok değişik açıdan bakılabilir. Bunlardan birkaçını benim için bir dost, bir meslektaş, bir önder olan İhsan vasıtasıyla örneklemek isterim.

Bence enerjinin bir kısmı kesinlikle bilgi enerjisidir ve İhsan, bir keresinde şu dizeleri yazmış şair bir arkadaşımla hiç de aynı fikirde olmadığını göstermiştir:
“Hiç yapacak yok bir şey, diyerek
                              ehlivukuf kişi,
Oturduğu koltuktan olmuştur keyif ehli”

Dünya Sağlık Örgütünde her zaman neden yapılacak bir şey olmadığını bildiren çok sayıda ehlivukuf bulunmuştur. Buna karşın, bir şeyler yapacak cesareti gösterenler de olmuştur-tıpkı senin gibi, İhsan. Çünkü bence sen, hayatın boyunca, her zaman, yapılacak bir şey olmadığını değil, mutlaka bir şeyler yapılması gerektiğini gösterdin.

~~~~~~~~~~

Sir Horace Phillips, İngiltere'nin Eski Ankara Büyükelçisi, müteveffa

OLAĞANÜSTÜ BİR TÜRK

İnsani Yönü
Her zaman insancıllığını korumayı başaran Doğramacı'nın önüne çıkan pek çok engeller ve terslikler onu gücendirecek yerde olgunlaştırdı. Hacettepe Hastanesi açılana kadar hastalarını muayenehanesinde görüyordu; para için değil, insanlara yardım eli uzatmak için. Cömertliği ve duyarlılığı herkes tarafından bilinirdi. Onun bu özelliğinden çoğunlukla kendi çocukları hastalandığında yararlanmış olan meslektaşları da bunu doğrularlar. Doğramacı, onları yalnızca ücretsiz muayene etmekle kalmaz, gerekirse yurt dışında tedavi masraflarını da karşılardı.

~~~~~~~~~~

Tomris Türmen, Dünya Sağlık Örgütü Genel Müdürü Eski Özel Danışmanı

MUCİZELERİN MİMARI

Kurduğu hayalleri gerçekleştirmek gibi ender bir niteliğe sahip, sıra dışı bir birey olan İhsan Doğramacı'yı tanımlamaya kalkışmak çok zor bir iş.

Ben, Doğramacı'yla yakından çalışma ayrıcalığına sahip olmuş, böylece onun ulusal ve uluslararası bilimsel arenalarda, sağlık ve eğitim sektörlerinde sergilediği önderlik niteliklerine tanıklık etmiş kişilerden biriyim.

Doğramacı, insanı cezbeden karizması ve farklı toplulukları bir araya getiren ikna gücüyle, herkesi zorlu görevlerin içinde yer almaya teşvik eder. Bunu da çocukların, ailelerin ve içinde bulunduğu toplumun sağlık ve refahını geliştirmek amacıyla yapar. İş büyüyüp geliştikçe, hayal can bulup gerçeğe dönüştükçe, Profesör Doğramacı ortadan kaybolur! O, başka bir büyük fikri gerçekleştirmek üzere, daha büyük ekipler gerektiren diğer girişimlerine çoktan başlamıştır bile. Sayın Ayser Doğramacı dışında, onun bu doludizgin hızına böylesine bir zarafetle yetişebilen hiç kimse tanımıyorum.

Gönlünde Çocuklar, Aklında Gençler: Çocuk Sağlığına ve Eğitime Verdiği Altmış Beş Yıllık Hizmetin Onuruna İhsan Doğramacı'ya Armağan (2003) başlıklı kitaptan çevrilerek derlenmiştir.

~~~~~~~~~~

Abdullah Gül, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı

Profesör Doğramacı tüm hayatını ve aile varlığını gelecek kuşaklara, gençlerin eğitim ve yüksek öğrenim imkânlarının daha da geliştirilmesine adamış eşsiz bir şahsiyettir.

~~~~~~~~~~

Süleyman Demirel, Türkiye Cumhuriyeti 9. Cumhurbaşkanı

Arkadaşlarımla ben karar verdik ki, bu genç profesör, dünyaca tanınmış hekim, herşeyi biliyor, lisan biliyor, dünyayı biliyor, bizim başbakanımız olmalıydı. Kendisine iki tane doktor arkadaşımı gönderdim, teklifle gittiler. Ertesi gün Doğramacı yoktu Ankara'da. Kaybolmuştu. Böyle bir teklifi kabul edemezdi, etmedi. Çünkü onun bütün hevesi mesleğini yani tıbbın nimetlerinden, mesleğinin nimetlerinden bu ülke vatandaşları daha çok yararlanmalı idi. Bir de bu ülkenin gençleri daha çok eğitim alabilmeli idi, daha iyi eğitim alabilmeli idi. O, onun adamı idi. O genç yaşında, kimsenin reddedemeyeceği başbakanlık görevini reddetti.

Ben kendisini daima bir abide adam olarak görmüşümdür. Kendisi bizzat heykeldir. Canlı heykeldir. O genç yaşında kimsenin reddedemeyeceği bir başbakanlık görevini reddetti.

~~~~~~~~~~

Vecdi Gönül, Millî Savunma Bakanı

Hocabey bir ilkler insanıdır.

Hocabey'in en büyük avantajı herkese yardımcı olması, bunu yaparken ne siyasi düşünce, ne sosyal sınıf, ne de bir parti veya makam, mevki endişesi taşımamasıdır.

~~~~~~~~~~

Rahmi Koç, Koç Holding Onursal Başkanı

Bir defa İhsan Bey'e itimat ederlerdi. Bilirlerdi ki, İhsan Bey özü sözü dümdüz bir adamdır. Memlekete hizmet ettiğini bilirlerdi. Bir şeyler yapmak için çabaladığını görürlerdi.

~~~~~~~~~~

İsmet Sezgin, Parlamenter

Hoca, bütün bunların ötesinde, ilimde, bilimde, eğitimde, üniversitel öğretimde yaptığı hizmetlerde, bütün bunların ötesinde, bir dost bir insan, bir vefalı insan.

Yani, bir daha bir Hocabey'in gelebileceğini sanmıyorum. Yani, eskilerin bir deyimi vardır hani, nesli tükenmiş insanlardan, o nesli tükenmişin de ötesinde. Çünkü böyle bir nesil yok, Hocabey gibi bir nesil yok. Bunlar çok ender insanlar. Bunlar tarihin, zaruretlerin getirdiği bir takım insanlar, hizmet için yaratılmışlar, hizmet için gelmişler. Öyle ki, bu hizmet içinde her şeyini feda ederek bütün varlığını, olanaklarını, kaynaklarını, inandığı bir dava uğruna seferber ederek, bu işe koyulmuşlar ki eli öpülecek bir davranış bu.

~~~~~~~~~~

Prof. Dr. Halil İnalcık,
Bilkent Üniversitesi

Ben diyorum ki, Sayın İhsan Doğramacı'nın bu vakıf üniversiteler yolunu açması sureti ile Türkiye'nin kalkınma, gelişme tarihinde hakikaten çok önemli bir hizmet yapmıştır. Belki bugünkü Türkiye'nin bu dünyayı da şaşırtan büyüme, gelişme hamlesinde ilk adım Bilkent Üniversitesi ile bu vakıf üniversitesi ile açılmıştır.

~~~~~~~~~~

Prof. Dr. İlker Baybars,
Carnegie Mellon Üniversitesi

Gerçekci bir açıdan bakarsak, bu üniversitenin yirmi senede bu düzeye geleceğini ben şahsen tahayyül edemiyordum. Ama belli ki Hoca ediyordu. Ve de onun tecrübesi vardı; daha önce Hacettepe Üniversitesini kurmuştu. Yani, bu vizyon meselesi, azim meselesi ve de değer meselesi. Hoca, mali imkânları iyi olan fakat hiçbir şeyi başarmak için sadece paranın yeterli olmadığını çok iyi bilen bir insan.

~~~~~~~~~~

İdil Biret, Devlet Sanatçısı

Bir lisanı o kadar iyi konuşabilmek, o kadar iyi aksanla konuşabilmek ancak çok iyi bir kulak olduğunu gösterir. Herhâlde kendisi bir enstrüman çalsaydı fevkalade bir virtüöz olurdu, ondan eminim.

~~~~~~~~~~

Ayten Gökçer, Devlet Sanatçısı

Hep Hoca başlatır, büyük reformlar Hoca'da başlar. Diğer akıllı olan üniversiteler de bunları alırlar ve aynı şekilde uygularlar. Ama hep başlatan Hoca'dır. Doğramacı ne yapsa herşeyin en iyisini yapan insandır Türkiye'de. Müzikte en iyisini yapmıştır. Bugün konser salonu dünyadaki ilk üç konser salonundan biridir akustik açısından. En önemli kişileri getirtmiştir ve burada o akustiği temin etmiştir.

~~~~~~~~~~

Gülsin Onay, Devlet Sanatçısı

Gerçekten Atatürk'ten sonra ülkemizde müzik yaşantımıza bu kadar büyük hizmetleri olan, belki de Sayın Hocamız İhsan Doğramacı'dır.

Ne mutlu bize, Türkiye'de böyle bir varlığımız var ve yaptıkları eserler bizi zenginleştirdi, bize bambaşka dünyalar verdi.

~~~~~~~~~~

Jane Schaller, Uluslararası Pediatri Kurumu Genel Direktörü

Dünyayı böylesine değiştirmek için tek bir kişinin yaptıkları beni çok etkilemiştir.

~~~~~~~~~~

Yüksel Söylemez, Emekli Büyükelçi

Birçok ülkede hatta beş kıtada aydın, bilimadamları özellikle çevrelerinde Türkiye denildiği zaman eşittir İhsan Doğramacı'dır.